Makarnada Rutubet Tayini

1. AMAÇ: Hammadde ve son ürünlerde nem oranı ürün güvenliği, ticari değeri açısından son derece önemli bir parametredir. Ürünlerdeki nem miktarı müşteri spesifikasyonları, ürün tebliği veya TS standardı baz alınarak değerlendirilmektedir. Bu talimatın amacı ürünlerin içerdiği nem miktarını yöntemde açıklandığı şekilde, yüzde olarak tespit etmektir.


2. TANIMLAR:

Etüv: Ortam sıcaklığı 0 °C den 250 °C ye kadar ayarlanabilir sıcaklık skalasına sahip cihazdır.
Nem: Ürünün kuru maddesi dışındaki serbest su miktarını (rutubeti) ifade eder.
Sabit Tartım: Kurutma veya kızdırma işleminin yapılacağı kroze, yıkanmış temizlenmiş, porselen kroze 200–250 ºC deki 30 dk tutulur, pens veya kroze maşası yardımıyla desikatöre alınarak soğutulur ve tartılır. Bu işlem bir kez daha tekrarlanır. İki tartım arasındaki fark 0,001 gramı geçmiyorsa krozenin sabit tartıma geldiği kabul edilir. Aksi halde işlem tekrarlanır.

Desikatör: Tabanında bulunan nem çekici materyaller sayesinde içine konan malzeme veya örneğin havadaki serbest nemden dolayı nemlenmesini önleyen cam malzeme.

A= Sabit tartıma gelmiş petri kabı ağırlığı

B= Darası alınmış petri kabına tartımı yapılan örnek miktarı
C= Belirlenen süre sonunda etüvden çıkarılan örnek + petri kabının toplam ağırlığı
3. İŞLEM

3.1. KLASİK METOT

 · Nem tayininde kullanılacak petri kapları, sıcaklığı 105 C ye ayarlanmış etüvde sabit tartıma getirilir. İşlem sonunda petri kapları soğuması için desikatöre alınır. Yaklaşık 15 dakika sonra hassas terazide tartılır (A ).

· Sabit tartıma getirilmiş petri kaplarına nem tayini yapılmak amacıyla değirmende öğütülmüş ve 1 mm elekten elenmiş makarna kapaklı ve nem almayacak bir kaba alınır ve bu örnekten 3 g tartılır (B).

 · Etüv sıcaklığı 105°de 250 dakikaya ayarlanır.

 · Süre dolduktan sonra petri kapları çıkarılır.

· Desikatörde 10–15 dakika soğuması beklenir, tartılır (C).

· Bu tartım sonuçlarına göre % nem miktarı aşağıdaki formüle göre hesaplanır:

  ((A) + (B) – (C)) / (B)  X 100 

ÖRNEK; 3,1318 gr ağırlığı bulunan numunemizi 21,8657 gr ağırlıktaki petri kabına koyarak etüvde 105° de 250 dakika süreyle tutuyoruz.
Etüvden çıkan petri kabının son ağırlığı 24,6054 gr olduğuna göre, numunemizin % nem oranı ve toplam kuru madde oranlarını bulalım.

((21,8657 +3,1318 ) – ( 24,6054 )) / 3,1318 X100

% R (nem) =12,52

 Toplam kuru madde ise 100 – 12,52= % 87,42 bulunur.

3.2. HIZLI METOT

 · Değirmende öğütülmüş ve 1 mm elekten elenmiş makarna kapaklı ve nem almayacak bir kaba alınır.

· Nem ölçüm cihazına alüminyum numune kabını yerleştir ve 5,0±0,5 g. un numunesini numune kabının üzerine koy ve kabın yüzeyine yayılır.

 · Nem ölçüm cihazında 110 °C’de rutubet tayini yapılır.

 · Aynı numuneye iki defa analiz yapılır ve çıkan sonuçların aritmetik ortalamasını alınır.