Makarnada Kül Tayini

1. AMAÇ: Makarnada toplam kül oranının tespit etmek.

2. TANIMLAR:

Kül miktarı ürün sınıflandırmada bir faktördür. Kül miktarı çeşit, yetişme şartları, iklim ve toprak özelliklerine göre değişir. Toprakta alınabilir fosfor miktarı azalırsa buğdayda kül miktarı da azalır. İklimin kurak olması da kül miktarını düşürür.

Organik maddelerin yanması sonucu kalan inorganik mineral madde toplamına kül denir. Bu deneyin prensibi organik maddeleri yakarak uzaklaştırmaktır.

Sabit Tartım: Kurutma veya kızdırma işleminin yapılacağı kroze, yıkanmış temizlenmiş, porselen kroze 200–250 ºC deki 30 dk tutulur, pens veya kroze maşası yardımıyla desikatöre alınarak soğutulur ve tartılır. Bu işlem bir kez daha tekrarlanır. İki tartım arasındaki fark 0,001 gramı geçmiyorsa krozenin sabit tartıma geldiği kabul edilir. Aksi halde işlem tekrarlanır.

Kül Fırını: Gıdaları yüksek sıcaklıklarda, belirli metotlara göre yakarak içerisindeki kül oranını bulmamızı sağlayan fırın. 

Etüv: Değişik hacimlerde olup, sıcaklık 60°C ile 250°C arasında analog veya dijital termostat ile ayarlanabilen, ısıtma, pişirme veya kurutma amaçlı laboratuvar fırınlarıdır.

3. İŞLEM
3.1. Kül fırının prize takılı olduğunu kontrol edilir.

3.2. Güç düğmesi açılır ve fırın çalıştırılır.

3.3. Fırın sıcaklık göstergesi 850-900 C˚ olana kadar beklenir.

3.4. Koruyucu eldivenler giyilir, fırının sağ ve sol kolları çevirilerek yukarı doğru açılır.

3.5. Daha önceden HCL ile temizlenmiş, kurutulmuş boş porselen krozeleri pens yardımıyla fırına koyulur. Daha sonra kollardan tutarak fırının kapağı aşağı doğru itilir ve kapatılır.                                                                                             

3.6. Yarım saat boş krozeler fırında tutulur. Yarım saat sonunda fırın açılır ve krozeler desikatöre koyulur. 5–8 dakika sonra desikatörden çıkarılır ve krozeler hassas terazide tartılarak ağırlıkları kaydedilir.

3.7. Krozeler sabit tartıma gelene kadar 3.6 da uygulanan işleme devam et.

3.8. Sabit tartı ağırlığına gelen krozelerin içerisine öğütülmüş makarna numunesinden 2–3 gr koyulur ve numuneler ıslatacak kadar 1-2 ml etanol kroze içerisine damlatılır.

3.9. Etanol ile ıslanmış numuneler kül fırınının önündeki tel rezistanslı ocağa pens yardımıyla koyulur ve ocağın fişi prize takılır.

3.10. 10-15 dakika süre ile beklettikten sonra hızlı bir şekilde alınır ve krozeler pens yardımıyla kül fırınına koyulur, fırının kapağını kapatılır. Önce stop ardından start1 düğmesine basılır.

3.11. Numune kül fırınındayken etüv yardımıyla aynı numunenin yüzde (%) rutubet oranına bakılır. Bu işlem kül tayini tespiti için gereklidir. 

Rutubet formülü=(boş petri ağırlığı+numune miktarı)-etüv sonrası toplam ağırlık/numune miktarıX100

3.12. Üç saat sonunda krozeler fırından çıkarılıp desikatöre koyulur. 10–15 dakika desikatörde kalan krozeler hassas terazide tartılır ve tartım kaydedilir. Kül fırın kapatılıp ve temizlenir.

3.13. Kaydedilen numune miktarı, sabit tartım, son tartım değeri, Toplam Kül Tayini formülünde kullanarak sonuca ulaşılır.
Toplam Kül Miktarı Formülü
K (%Ağırlıkça )=(M1 X 100)/M2) X 100 / (100-R)
M1= Kalıntının Ağırlığı=Boş kroze ağırlığı+ numune mik-son tartım

M2=Deney Numunesinin Ağırlığı

R=Numunedeki % Nem Miktarı (Ağırlıkça)

Örnek; Kalıntı ağırlığı 0,01 gr olan numunenin ağırlığı 3,1 gr dır. Nem 12,5 olduğuna göre toplam kül oranını bulalım:

K= (0,01X100)/3,1) X 100 / (100-12,5)= 0,368